วัดเทพธิดารามวรวิหาร

วัยสูงอายุ : วัดเทพธิดารามวรวิหาร
สุนทรภู่จำพรรษาอยู่ที่วัดเทพธิดารามได้ 3 พรรษาก็สึก เมื่อ พ.ศ.2383 อายุได้ 56 ปีสึกแล้ว ถวายตัวกับสมเด็จพระเจ้าน้อยยาเธอเจ้าฟ้ากรมอิศเรศรังสรรค์ โอรสในรัชกาลที่ 2 ประทับอยู่ ณ พระราชวังเดิม ใต้วัดอรุณราชวราราม พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานบรรดาศักดิ์ให้แก่สุนทรภู่ เป็น สุนทรโวหาร ขณะที่สุนทรภู่บวชที่วัดเทพธิดารามได้แต่งคำประพันธ์ เรื่อง รำพันพิลาปจบก่อนจึงสึก

“เป็นคราวเคราะห์ก็ต้องพรากจากวิหาร	กลัวพวกพาลผู้ร้ายจำย้ายหนี
อยู่วัดเทพธิดาด้วยบารมี	ได้ผ้าปีปัจจัยไทยทาน”
“เห็นต้นชาหน้ากระไดใจเสียดาย	เคยแก้อายหลายครั้งประทังทน
ได้เก็บฉันวันละน้อยอร่อยรส	ด้วยยามอดอัตคัดแสนขัดสน”

ประวัติ : วัดเทพธิดารามวรวิหาร
วัดเทพธิดาราม เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ตั้งอยู่ภายในกำแพงพระนคร ถนนมหาไชย สำราญราษฎร์ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร มีเนื้อที่ประมาณ ๒๕ ไร่ พระอารามนี้ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๓ ทรงให้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๓๗๙ แล้วเสร็จในปี พ.ศ. ๒๓๗๒ เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระราชทานแก่พระองค์ “เจ้าหญิงวิลาส” ซึ่งภายหลังได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าสถาปนาขึ้นทรงกรมเป็น “กรมหมื่นอับสรสุดาเทพ” พระองค์ทรงเป็นพระธิดาที่พระบรมชนกโปรดปรานมากยิ่ง ทรงพระเมตตาเอ็นดูพิเศษเพราะทรงเป็นพระราชธิดารับราชการใกล้ชิดของพระบรมชนกนาถพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระราชดำริ ให้สร้างถาวรวัตถุไว้เฉลิมพระเกียรติยศทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้กรมหมื่นภูมินทรภักดี (พระองค์เจ้าชายลดาวัลย์) เป็นผู้อำนวยการก่อสร้างวัดขึ้นที่ ตำบลสวนหลวงพระยาไกร พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เสด็จพระราชดำเนินผูกพัทธสีมาในปีนั้นด้วยพระองค์เองเป็นปีที่ ๑๖ ในรัชกาลนั้น ในการสร้างวัดนี้พระเจ้าลูกเธอกรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ ได้ทรงบริจาคทรัพย์ส่วนพระองค์ร่วมด้วย เหตุนั้นทรงพระราชทานนามว่า “วัดเทพธิดาราม”
พระประวัติ พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าหญิงวิลาส กรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ
พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าหญิงวิลาส กรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ เป็นพระราชธิดาองค์ที่ ๓ ในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เจ้าจอมมารดาบางเป็นพระมารดา ประสูติก่อนพระราชบิดาเสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติ ๑๓ ปี
ถาวรวัตถุในวัดแห่งนี้ เช่น
๑. พระอุโบสถ สร้างด้วยก่ออิฐโบกปูน
๑. พระพุทธรูปทรงเครื่อง ๒ องค์ประดิษฐานอยู่ด้วยซ้ายขวาของพระพุทธเทววิลาส ในพระอุโบสถ กล่าวกันว่าเป็นสัญลักษณ์พระเจ้าลูกเธอพระองค์เจ้าวิลาส กรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ
๒. ธรรมาสน์ ธรรมาสน์แสดงพระธรรมเททศนา ประจำพระอุโบสถได้รับพระราชทาน เป็นเครื่องสังเค็ดในการถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๓
๒. พระวิหาร สร้างด้วยก่ออิฐโบกปูน ในพระวิหารปรากฏสิ่งสำคัญดังนี้
๑. พระพุทธปฏิมาประธานในพระวิหารเป็นพระพุทธรูปหล่อปางมารวิชัย ยังมีพระพุทธรูปทรงเครื่องปางห้ามญาติอยู่ข้างพระองค์
๒. รูปหมู่พระอริยสาวิกา (พระภิกษุณี) ประดิษฐานบนแท่น พระพุทธปฏิมาประธานเป็นรูปหล่อด้วยดีบุก หน้าตัก ๑๑ นิ้วสูง ๒๑ นิ้ว จำนวน ๕๒ พระองค์
๓. ศาลาการเปรียญ
๔. ศาลาราย ๑๐ หลัง วิหารน้อย ๒ หลัง วิหารน้อย ๒ หลัง หอไตร ๒ หลัง หอสวดมนต์ ๒ หลัง

บรรณานุกรม
ชีวิตและผลงานของสุนทรภู่. กรุงเทพมหานคร : องค์การค้าคุรุสภา, 2543.
ศิลปวัฒนธรรม. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์เจ้าพระยา, 2528.
ประวัติวัดชิโนรสารามวรวิหารและกฎแห่งกรรม. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์องค์การรับส่งสินค้าและวัสดุภัณฑ์, 2546.

สมาคมภาษาและหนังสือแห่งประเทศไทย. อนุสรณ์สุนทรภู่ 200 ปี. กรุงเทพมหานคร : อมรินทร์การพิมพ์, 2529.

คู่มือนำเที่ยววัดโพธิ์. วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรวิหาร. กรุงเทพมหานคร, 2540.

พระมหาสวัสดิ์ อหึสโก. สิ่งน่ารู้ในวัดอรุณราชวราราม. กรุงเทพมหานคร : รุ่งวัฒนาการพิมพ์, 2537.

พระมหาอุดม อติเมโธ. ชีวประวัติและผลงานของสุนทรภู่. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์เลี่ยงเชียง,
(ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์)

กรมศิลปากร. สุนทรภู่...ที่คนไทยไม่รู้จัก. กองบรรณาธิการ ศิลปวัฒนธรรม, 2547.

พระมหาอุดม อติเมโธ. พระพุทธเทวริลาส. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ธรรมรักษ์ราชบุรี, (ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์)
เปลื้อง ณ นคร. สุนทรภู่ครูกวี. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์ข้าวฟ่าง, 2542.

พระมหาสวัสดิ์ อหึสโก. สิ่งน่ารู้ในวัดอรุณราชวราราม. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย, 2541.

นิดดา หงส์วิรัตน์. Temples วัด. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์แสงแดด-เพื่อนเด็ก, 2544.

ตั้งอยู่เลขที่ 201 ถ.วิภาวดีรังสิต แขวงตลาดบางเขน เขตหลักสี่ กรุงเทพมหานคร 10210
โทร. 0-2521-1457-8 FAX. 0-2551-2233
http://www.patai.th.edu E-Mail : patai1@patai.th.edu